DOMPRESS.PL

Z jakimi trudnościami najczęściej spotykają się deweloperzy w czasie realizacji projektów biurowych? Jakie czynniki mają wpływ na tempo budowy inwestycji i opóźniają ich oddanie? Wyniki sondy przeprowadzonej wśród firm prezentuje serwis nieruchomości Dompress.pl  

Jarosław Zagórski, dyrektor handlowy i rozwoju Ghelamco Poland

Inwestycje deweloperskie to bardzo złożone projekty, a na ich realizację ma wpływ mnóstwo czynników, leżących zarówno po stronie dewelopera, jak i niezależnych od niego.

Na tempo prac mają wpływ chociażby liczne formalności, związane z przeprowadzeniem wymaganych konsultacji i uzyskaniem odpowiednich zgód czy pozwoleń. Należy jednak pamiętać, że termin rozpoczęcia budowy to często przede wszystkim decyzja strategiczna. Jest ona związana z wyczuciem odpowiedniego momentu na rynku, w którym przewidujemy największe zapotrzebowanie na nasz produkt.

Dla przykładu budowa Warsaw Spire trwała około pięciu lat. O inwestycji zaczęliśmy jednak myśleć już 10 lat temu, kiedy zakupiona została działka w dzielnicy przemysłowo-magazynowej. Nikt wtedy nie spodziewał się jeszcze, że w okolicach Ronda Daszyńskiego może powstać nowe centrum biznesowe stolicy. Nam udało się przewidzieć potencjał rozwojowy tego miejsca, zanim dostrzegł go rynek, a tym samym przyczynić się do wykreowania biznesowej dzielnicy.

Jacek Wachowicz, dyrektor ds. sprzedaży i najmu w GTC

Dzisiaj sama budowa średniej wielkości biurowca trwa niewiele ponad rok, od wbicia łopaty w ziemię do oddania kluczy najemcy. Poprzedzający budowę proces planistyczny i projektowy też jest w większości przypadków w miarę przewidywalny. Największym wyzwaniem jest komercjalizacja budynku. Tu pojawiają się wyzwania. Cała gama zachęt dla najemców, która sprawia, że koszt najmu musi być jak najniższy. Powoduje to duży rozdźwięk pomiędzy nominalną wartością czynszu, a rzeczywistymi przychodami wynajmującego. Rozdźwięk sięgający nawet 30 proc. stwarza nienaturalną sytuację, kiedy dochodzi do waluacji, czy sprzedaży inwestycyjnej budynku biurowego. Doprawdy zadziwiające jest jak długo trwa taki stan rzeczy bez, jak dotąd, większego wpływu na rynek inwestycyjny. 

Tomasz Wróbel,członek zarządu LC Corp

Znaczący wpływ na cykl realizacji inwestycji biurowych ma okres, w którym deweloper występuje o warunki zabudowy i pozwolenie na budowę. Wiele terenów do dziś nie posiada planów miejscowych i aby określić możliwości zabudowy należy opracować własną koncepcję i wystąpić o warunki zabudowy. Uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, ze względu na udział wielu instytucji, które muszą wydać swoje opinie, trwa minimum kilka, a w niektórych przypadkach nawet kilkanaście miesięcy.  Okres uzyskiwania decyzji o warunkach zabudowy i decyzji o pozwoleniu na budowę może zająć deweloperowi rok do półtora. Bywa, że czas budowy jest  krótszy niż czas pozyskiwania  decyzji. Zatem  brak planów miejscowych ma znaczący wpływ na tempo realizacji inwestycji. W naszej działalności minimalizujemy ten problem poprzez zakup terenów odpowiednio przygotowanych do inwestycji, posiadających warunki zabudowy, bądź położonych w obszarze objętym planem miejscowym.

Tomasz Tondera, Senior Partner w Griffin Real Estate

Trudności staramy się przekuwać w sukcesy. Każda inwestycja jest inna. Mają różne sąsiedztwa, są prowadzone w różnych warunkach i różnych lokalizacjach. Mamy w portfelu śmiałe inwestycje w postaci głośnych rewitalizacji cennych zabytków, które wymagały współpracy ze służbami konserwatora zabytków po budowy drapaczy chmur. Oczywiście jest jeden mianownik wspólny większości inwestycji. To jest strona formalna, tzw. faza predeweloperska. Czas pozyskiwania wszystkich, niezbędnych dokumentów, pozwoleń, uzgodnień, projektu, etc. Często ten etap trwa bardzo długo, dłużej niż właściwa budowa. Inwestowanie w nieruchomości to bieg długodystansowy. Uczy cierpliwości.

Maciej Jankiewicz, prezes zarządu Polskiego Holdingu Nieruchomości S.A.

Najczęstszym czynnikiem, który negatywnie wpływa na realizację inwestycji, z którym zmaga się nie tylko Grupa Kapitałowa PHN, ale prawdopodobnie również większość firm prężnie działających na rynku, jest stan rzeczywisty nieruchomości.

Stan rzeczywisty działki, a przede wszystkim takie czynniki jak uwarunkowania geologiczne terenu, obecność oraz stan dróg dojazdowych do miejsca realizacji obiektu, a także wyposażenie działki w niezbędne media, wpływają w dużym stopniu na koszty realizacji przedsięwzięcia inwestycyjnego. Jednym z podstawowych problemów deweloperów jest wyposażenie działki w niezbędne media, a także zapewnienie dostępności wystarczającej ilości tych mediów.

Szczególną uwagę zwrócić tu należy na długotrwały proces projektowania, uzyskania niezbędnych zezwoleń, pozwoleń i decyzji administracyjnych związanych z budową sieci energetycznej. O ile w zakresie sieci wodnej, kanalizacyjnej i drogowej deweloper może samodzielnie podjąć określone działania, zmierzające do budowy tych sieci (oczywiście w uzgodnieniu z ich gestorami), to w przypadku sieci elektroenergetycznej jest to niemożliwe.

Ewelina Kałużna, dyrektor ds. wynajmu i zarządzania wartością budynków Skanska Property Poland

Jesteśmy jednym z deweloperów, który obiektywnie może liczyć na największą terminowość wykonania inwestycji ze względu na bardzo prostą rzecz – wszystkie prace budowlane wykonujemy w ramach grupy. Generalnym wykonawcą naszych budynków jest firma Skanska S.A., znamy się więc bardzo dobrze swoje wzajemne oczekiwania i standardy. Struktura naszej grupy, którą nazywamy OneSkanska i sprawna wymiana informacji pomiędzy zespołami z całego świata, pozwala ponadto na wykorzystanie globalnych doświadczeń w budowaniu. To między innymi uczenie się na błędach, ale też wprowadzanie innowacji i nowinek usprawniających pracę. Dodatkowo, nie jesteśmy uzależnieni od zewnętrznego finansowania, kiedy więc mamy „zielone światło” na przeprowadzenie danej inwestycji i zaczynamy budowę, robimy to bardzo sprawnie, praktycznie niezależni w kluczowych procesach od podmiotów trzecich. Reasumując mogę przytoczyć pewne czynniki, które teoretycznie mogłyby wpłynąć na niewielkie przesunięcie inwestycji w czasie, ale w praktyce za pomocą sprawnego zarządzania procesem budowy niemal zawsze udaje nam się tego uniknąć. Realizujemy inwestycje w miastach, które mają bardzo bogatą historię. Bardzo często oznacza to, że wykonując prace ziemne musimy liczyć się z natrafieniem na artefakty bardzo różnych epok. Ostatnio natrafiliśmy na ciekawe znaleziska na budowie Spark w Warszawie. Były to między innymi 3 grosze z okresu Księstwa Warszawskiego, butelka z browaru Haberbusch und Schiele, przedwojenne zabawki, czy maszyny do szycia, a także pozostałości XIX i XX-wiecznej zabudowy pokazującej życie dawnej Warszawy. Natychmiast poinformowaliśmy służby konserwatorskie, po czym zapadła decyzja o przeprowadzeniu badań archeologicznych. Dla niektórych deweloperów mogłyby one oznaczać wstrzymanie budowy na dłuższy czas, jednak nam udało się kontynuować prace zgodnie z harmonogramem.

Tomasz Sujak, członek zarządu Archicom S.A.

30 lat działalności na rynku pozwoliło nam zebrać doświadczenie niezbędne do sprawnej realizacji kolejnych inwestycji komercyjnych i mieszkaniowych. Na przestrzeni lat największe wyzwania prowadzenia działalności deweloperskiej są względnie stałe.  Są to przede wszystkim zmieniające się przepisy i procesy formalno-prawne, które są skomplikowane i czasochłonne. Polski Związek Firm Deweloperskich, którego Archicom jest aktywnym członkiem, lobbuje za zamianami upraszczającymi konieczne do spełnienia formalności. 

Mirosław Łoziński, prezes zarządu Waryński S.A. Grupa Holdingowa

Realizowany przez nas na warszawskiej Woli biurowiec EQlibrium jest wzorcowo prowadzoną inwestycją. Dzięki wytężonym i rozbudowanym pracom na etapie projektowania, w czasie budowy obiektu nie napotykamy niemal żadnych trudności. Należy jednak pamiętać, że realizacja inwestycji biurowej jest procesem wieloetapowym, wymagającym niezwykle starannego przygotowania i konsekwentnego wdrażania poszczególnych elementów. Pierwszą z trudności, na jaką często napotykają inwestorzy są błędy projektowe, które udaje się wychwycić dopiero na etapie prac budowlanych, jednak wówczas brakuje już czasu na ich korektę. Błędy te są najczęściej wynikiem braku koordynacji międzybranżowej. Drugim

z elementów, który może znacznie utrudniać prace jest brak jej odpowiedniej organizacji oraz niewystarczające doświadczenie i umiejętności po stronie generalnego wykonawcy. Kolejna z trudności najczęściej występuje w momencie wprowadzania zmian do przyjętych projektów aranżacji powierzchni biurowych i zakresu wykonywanych prac dla konkretnych najemców. Wśród powszechnie spotykanych przyczyn przesunięcia dat oddania inwestycji należy wymienić właśnie zlecanie dodatkowych prac wykończeniowych powierzchni biurowych w ostatniej, odbiorowej fazie projektu.

Opracowanie: Kamil Niedźwiedzki, analityk serwisu Dompress.pl

Więcej informacji: info@dompress.nieruchomosci.pl

W nowych osiedlach wprowadzanych jest coraz więcej ekologicznych rozwiązań. Deweloperzy zaczynają oferować także mieszkania w certyfikowanych, zielonych budynkach

Ekologiczne i energooszczędne rozwiązania dominowały dotąd przede wszystkim w sektorze biurowym. Stosowane były także w nielicznych projektach mieszkaniowych, głównie o charakterze jednorodzinnym. Teraz deweloperzy na coraz szerszą skalę zaczynają testować rozwiązania przyjazne środowisku również w inwestycjach wielorodzinnych. Na rynku pojawiają się pierwsze certyfikowane budynki i osiedla. Spełniane przez nie kryteria ekologiczne potwierdza najczęściej certyfikat BREEAM, a także np. certyfikacja HQE przyznawana przez francuską organizację Cerway. Zielone inwestycje można znaleźć na warszawskim Mokotowie, Żoliborzu, czy Bemowie.  

Deweloperzy przyznają, że stosowane w budynkach rozwiązania ekologiczne podnoszą koszty inwestycji, co wpływa także na cenę mieszkań. Podkreślają jednak, że ograniczają negatywny wpływ na środowisko, a mieszkańcy takich osiedli mogą się cieszyć mniejszymi kosztami ponoszonymi za ich utrzymanie i  opłacać niższe rachunki za media. Proekologiczne budowanie to kierunek, w którym powinni podążać wszyscy inwestorzy, ale póki co to dopiero zarysowująca się na rynku mieszkaniowym tendencja. Czas pokaże, czy przerodzi się w trend. Jak dotąd nieliczne projekty mieszkaniowe z energooszczędnymi instalacjami, objęte programem dotacji z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wypełniły jedynie płytką niszę ofertową.    

Ile można zaoszczędzić

Firmy angażujące się w zielone projekty zapewniają, że dzięki zastosowanym w nich ekologicznym rozwiązaniom, utrzymanie części wspólnych w budynkach jest tańsze o ok. 10 proc. Najbardziej spadają koszty oświetlenia, nawet o 70–80 proc. Oszczędności generowane są głównie dzięki energooszczędnej technologii LED, jak również instalowanym sensorom ruchu i zmierzchu. Tańsze utrzymanie budynków jest możliwe, dzięki odpowiedniej izolacji termicznej.   

W ekologicznych projektach stosowane są rozwiązania zatrzymujące ciepło i chód. Wykorzystywane są do tego systemy rekuperacji, które umożliwiają odzyskiwanie ciepła, a latem odzysk chłodu, z powietrza wywiewanego na zewnątrz budynku. W przyjaznych dla środowiska osiedlach gromadzoną deszczówką podlewa się osiedlową zieleń. A zużycie energii obniżają m.in. windy odzyskujące energię, panele słoneczne zasilające oświetlenie części wspólnych, czy panele fotowoltaiczne wykorzystywane do podgrzewania wody użytkowej.   

Klienci oczekują ekologicznych rozwiązań

Deweloperzy realizujący certyfikowane projekty twierdzą, że mieszkania lepiej się w nich sprzedają. Na razie na rynku jest śladowa ilość zielonych, atestowanych inwestycji mieszkaniowych. Rozwiązania ekologiczne i energooszczędne nie są jednak domeną tylko projektów z certyfikatem. W mniejszym zakresie wdrażane są również w wielu powstających osiedlach. Deweloperzy dbają, żeby budynki projektowane były w taki sposób, by zachować ciągłość izolacji termicznej i wykluczyć mostki cieplne, a tym samym uniknąć straty ciepła.   

Instalacje przetwarzające energię czerpaną ze słońca pojawiają się w mieszkaniówce coraz częściej. Jak zapewniają inwestorzy, dzięki ich zastosowaniu rachunki za utrzymanie części wspólnych w budynkach mogą być niższe nawet o 25 proc. Przy projektowaniu osiedli w coraz większym zakresie bierze się pod uwagę reguły zrównoważonego rozwoju. Nawet w śródmiejskich inwestycjach deweloperzy dążą do stworzenia środowiska zbliżonego do natury. Obsadzają zielenią każdy skrawek terenu, a nawet budynki. W projektach zwykle aranżowane są zielone dziedzińce, tarasy, czy przyosiedlowe tereny rekreacyjne, jeśli warunki na to pozwalają. Coraz powszechniej stosowane są także użyteczne rozwiązania dla rowerzystów.     

Mocno promowana ekokomunikacja

Tomasz Sadłocha, członek zarządu Ochnik Development potwierdza, że klienci chętnie patrzą na projekty wyróżniające się niestandardowymi rozwiązaniami. - Do inwestycji przyciąga ciekawa architektura, dobra jakość wykończenia, a także praktyczne udogodnienia i ekologiczne rozwiązania. W inwestycji Dzielna 64, którą realizujemy na warszawskim Muranowie wprowadziliśmy szereg nowoczesnych rozwiązań. – Ozdobą reprezentacyjnego holu głównego z recepcją będzie zielona, żywa ściana, a na znajdującym się na dachu budynku będą rosły podświetlane drzewa – wymienia Tomasz Sadłocha.    

- Stanowiska postojowe w garażu podziemnym zaopatrzone zostały w gniazda do ładowania pojazdów elektrycznych, a także haki na rowery. W hali garażowej ulokowana zostanie stacja naprawy rowerów. W garażu i na terenie całej inwestycji znajdą się specjalne miejsca dla rowerów – zapewnia.  

Naturalny kamień, kwarc i drewno

W projektach Dzielna 64 i Studio Centrum Ochnik Development planuje wykorzystać do wykończeń naturalne materiały: kamień i okładziny kwarcowe, a także szkło i stal nierdzewną. – W mieszkaniach montowane będą wysokiej jakości drewniane okna, które są jednym z kluczowych elementów, mających wpływ na zużycie energii cieplnej w budynku. Odeszliśmy też w naszych inwestycjach od stosowania mało efektywnej wentylacji grawitacyjnej, którą zastąpiliśmy wentylacją mechaniczną z nawiewnikami ciśnieniowymi. Wymiana powietrza zapewniona przez ten system bardziej odpowiada obecnym wymaganiom klientów, a przy tym zapewnia ograniczenie strat ciepła – podkreśla Tomasz Sadłocha.

Deweloperzy sięgają też po wysokiej jakości, nietoksyczne, bezpieczne dla zdrowia materiały budowlane. Wprowadzają również rozwiązania chroniące mieszkańców osiedli przed szkodliwym promieniowaniem elektromagnetycznym, emitowanym przez coraz większą ilość sprzętu elektronicznego.

Mieszkańcy proekologicznych osiedli mogą też często korzystać z rozwiązań typu smart home. Inteligentne systemy, poza tym że zapewniają użytkownikom lokali komfort, przyczyniają się także do optymalizacji kosztów, dzięki racjonalnemu, centralnemu sterowaniu ciepłem i światłem.

Blisko natury

W przyjaznych naturze inwestycjach, budowanych w myśl zrównoważonego rozwoju, szczególnie w tych oddalonych od centów miast, gdzie parcele są większe, otoczenie budynków zagospodarowane bywa w niezwykle atrakcyjny sposób. Jeśli istnieje taka możliwość deweloperzy urządzają w nich prywatne parki, sadzawki, czy sady. Jest w nich też organizowana przestrzeń przeznaczona do rekreacji z podestami i urządzeniami do ćwiczeń na świeżym powietrzu. Na terenie niektórych inwestycji powstają boiska, ścieżki rowerowe, a nawet pola do minigolfa.

Jeśli parcela leży przy naturalnym zbiorniku wodnym, inwestorzy rewitalizują tereny nadbrzeżne, poprawiają ich jakość, by mieszkańcy osiedli mogli w pełni korzystać z pobliskich jezior lub przystani.

Autor: Ochnik Development

Więcej wiadomości na http://ochnikdevelopment.pl/

Dodatkowe informacje

prestigepr@prestigepr.pl

Jakie firmy najczęściej wchodzą na polski rynek? Co motywuje globalny biznes do inwestowania i rozwijania działalności w naszym kraju? Wyniki sondy, w której udział wzięły czołowe firmy deweloperskie, prezentuje serwis nieruchomości Dompress.pl  

Jarosław Zagórski, dyrektor handlowy i rozwoju Ghelamco Poland

Dostępność i jakość nowoczesnej powierzchni biurowej w danym kraju to tylko jeden z czynników, które wpływają na decyzję firm o ulokowaniu w Polsce swojego oddziału czy siedziby. Pod uwagę brany jest także szereg innych elementów, jak chociażby dostęp do wykwalifikowanej kadry, koszt jej zatrudnienia, czy jakość transportu. Jako kraj mamy wiele do zaoferowania w każdym z tych aspektów, dlatego Polską interesuje się coraz więcej zagranicznych firm, głównie z sektora IT i bankowego. Korporacje chętnie lokalizują tu również swoje centra usług wspólnych.

W przypadku samego biura, przewagą Polski w dalszym ciągu pozostaje stosunek jakości powierzchni biurowej do ceny najmu. Jesteśmy nadal młodym, dynamicznym rynkiem. Rocznie powstaje tu wiele nowych inwestycji, które z racji swojego zaawansowania technologicznego i świeżości są dla wielu najemców dużo bardziej atrakcyjne, niż budynki starszego typu. To niewątpliwa przewaga konkurencyjna w stosunku do krajów Europy Zachodniej, gdzie duża część firm ma swoje lokalizacje w budynkach powstałych wiele lat temu, mających za sobą kilka etapów renowacji. Trudno im odmówić charakteru, zwłaszcza jeśli są to lokalizacje w historycznych kamienicach w centrum miasta. Jednak w tego typu budynkach znacznie trudniej jest zaimplementować nowoczesne i zielone technologie, które w nowobudowanych nieruchomościach stają się standardem.

Małgorzata Danek, członek zarządu LC Corp

Czynników decydujących o wyborze Polski na pewno jest wiele, od globalnej sytuacji ekonomicznej na całym świecie do przyczyn na poziome lokalnym, takich jak zachęty oferowane przez samorządy, czy prężnie działające agencje wyspecjalizowane w ściąganiu i obsłudze zagranicznych inwestorów. Jednak w mojej opinii jednym z najważniejszych elementów, który przyciąga zagraniczne firmy jest dostęp do wysoko wykwalifikowanej kadry pracowniczej. Ilość chętnych do podjęcia pracy w połączeniu z tym, że na naszym rynku można wynająć biura o standardzie takim samym lub nawet wyższym niż na zachodzie Europy powoduje, że zarządy poszczególnych przedsiębiorstw podejmują decyzję o inwestycji w Polsce. Ze świadomością niewielu niewiadomych, co z kolei przekłada się na ograniczenie ryzyka biznesowego. Branże, które chętnie otwierają lub powiększają swoje filie to: BPO/SSC, R&D oraz szeroko rozumiany sektor IT. Ten trend jest niezmienny od dłuższego czasu.

Tomasz Tondera, Senior Partner w Griffin Real Estate

Polski rynek nieruchomości jest nadal stabilnym i bezpiecznym miejscem do inwestowania. Z jednej strony wciąż oferuje atrakcyjniejsze niż w Europie Zachodniej stopy zwrotu przy akceptowalnym poziomie ryzyka, a z drugiej strony zapewnia przyzwoitą i szybko rozwijająca się infrastrukturę otaczającą inwestycję. Nie bez znaczenie jest fakt, iż faktycznie jest to rynek, który jest już w strefie Euro. W tej walucie kwotowane są czynsze i oferowane finansowanie. Również transakcje na rynku kapitałowym rozliczane są w Euro. Zatem z jednej strony wysoki poziom bezpieczeństwa, a z drugiej potencjalne zyski są magnesem dla zagranicznych firm. W miarę dalszego umacniania pozycji rynku "core-owego" spodziewamy się dalszego napływu inwestorów branżowych, finansowych, czy też choćby ze świata ubezpieczeniowego.

Jacek Wachowicz, dyrektor ds. sprzedaży i najmu w GTC

Polska stała się liderem w rynku outsourcingu usług procesów businessowych (BPO), itp. Relatywna wartość siły roboczej, wielość ośrodków miejskich i akademickich, a także zachęty strukturalne przyciągają inwestorów tej branży.

Maciej Jankiewicz, prezes zarządu Polskiego Holdingu Nieruchomości S.A.

Główne aspekty, które decydują o tym, że zagraniczne firmy postanawiają inwestować i rozwijać biznes w Polsce, to w mojej ocenie przede wszystkim stabilność i atrakcyjność gospodarcza oraz polityczna naszego kraju. Posiadamy doskonale wykształconą kadrę tj. dobrze wykształconych ekonomistów, inżynierów, informatyków oraz naukowców. Tacy pracownicy są wysoko cenieni i poszukiwani przez firmy zagraniczne. Polska, w czasie obecnych zawirowań gospodarczych, postrzegana jest przez zagranicznych inwestorów jako wiarygodny i liczący się partner biznesowy - m.in. poprzez stabilną sytuację ekonomiczną, członkostwo w Unii Europejskiej i NATO. Należy również wspomnieć o dogodnym położeniu Polski w centrum Europy, na skrzyżowaniu jej głównych szlaków komunikacyjnych, co w znacznym stopniu wpływa na atrakcyjność naszego kraju.

Ponadto ceny gruntów inwestycyjnych w Polsce, przykładowo pod projekty magazynowe, są znacząco niższe od kwot w Europie Zachodniej, co również wpływa na atrakcyjność Polski jako lokalizacji dla oddziałów czy magazynów zagranicznych firm. Powszechna dostępność w całej Polsce wykwalifikowanych pracowników, poparta rozwojem infrastruktury drogowej sprzyja budowie nowych, zaawansowanych technologicznie obiektów logistycznych, a rozwój handlu e-commerce wymusza zwiększenie stanów magazynowych.

Alexander Jurkowitsch, członek zarządu Warimpex

Polska jest doskonałą lokalizacją do inwestowania i rozwijania biznesu dla zagranicznych firm. Według raportów, Polska jest atrakcyjnym rynkiem w Europie do lokowania inwestycji i prowadzenia biznesu ze względu na niższe koszty operacyjne oraz dobrze wykształconą, doświadczoną i znającą języki obce kadrę specjalistów. Największy odsetek wynajmujących stanowią firmy z sektora BPO/SSC, IT, bankowości i finansów. Istotny wpływ na rozwój rynku biurowego mają centra usług biznesowych, które lokują swoje biura głównie na rynkach lokalnych.  Zwracają uwagę na dostępność nowoczesnej powierzchni biurowej i korzystne warunki najmu oraz dostęp do lotnisk, czy sieci dróg. Duże znaczenie mają też zachęty oferowane przez lokalne władze, poprzez np. Specjalne Strefy Ekonomiczne. Kraków i Łódź, miasta w których realizujemy trzy nowe inwestycje biurowe – Chopin Office, Mogilska Office oraz Ogrodowa Office – znajdują się w pierwszej trójce pod względem powierzchni zajmowanej przez zagraniczne centra usług biznesowych.

Ewelina Kałużna, dyrektor ds. wynajmu i zarządzania wartością budynków Skanska Property Poland

Polska ma ogromny potencjał do przyciągania inwestycji. Wyróżników nie musimy specjalnie szukać – jesteśmy jedynym krajem w Europie, którego PKB notuje niezmienny wzrost od 20 lat. Mimo, że ostatnie prognozy wskazują mniejszy wzrost niż się spodziewaliśmy – wciąż jesteśmy na fali wznoszącej. Naszym stałym zasobem jest wykształcona, mówiąca wieloma językami kadra i stosunkowo niskie koszty pracy. Dla firm z dynamicznie rozwijającego się sektora usług, które wg danych ABSL deklarują rozwój złożonych procesów w swoich centrach, Polska to prawdziwe eldorado. Na rynku biurowym oferujemy topowe powierzchnie, nie odbiegające jakością od oferty światowych stolic. Ponadto mamy szeroki wachlarz lokalizacji do wyboru. Już nie tylko stolica wchodzi w grę. Wybijające się regiony to nasz ogromny wyróżnik w tej części Europy. Zawirowania polityczne w naszym kraju nie umknęły uwadze inwestorów, ale wpłynęły raczej na ich nieco większą ostrożność i dopytywanie z troską o sytuację niż odpływ. Światowi gracze mogą też liczyć na potencjał innowacyjności młodych polskich talentów. 60 mln PLN przeznaczone na budowę akceleratorów dla polskich startupów, European Start-up Days podczas tegorocznego EKG, czy Start-Up Challenge na ABSL przyczyniają się do tworzenia mariaży kreatywnych Polaków z globalnymi graczami, poszukującymi konkurencyjnych przewag. Potrzebują ich szczególnie firmy z branży IT, które rozkwitają się nad Wisłą. Obok nich plasują się centra usług z obszaru finansów i księgowości. Wśród nowych graczy z sektora, którzy w ostatnim roku wybrali Polskę jako lokalizację swoich centrów usług wspólnych czy outsourcingowych można wymienić na przykład  FUJIFILM SSC, Eltel SSC, 3M SSC, czy centrum usług finansowych Merck. Na razie ciekawostką jest wypatrywanie w Polsce tzw. „positive Brexit effect”, w ramach którego mogą się do nas przenieść centrale niektórych firm z londyńskiego City.

Mikołaj Konopka, wiceprezes zarządu Grupy Kapitałowej Euro Styl

Główną motywacją do lokowania biznesu w Polsce są koszty prowadzenia działalności, które w stosunku do innych krajów Europy są u nas niższe – zarówno jeśli mówimy o koszcie najmu powierzchni, jak i o płacach, które są znaczącą pozycją po stronie kosztowej firm z sektora nowoczesnych usług dla biznesu. Oczywiście nie można zapominać o tym, że dysponujemy wysoce wykwalifikowaną i zaangażowaną kadrą – w Polsce jest wielu młodych ambitnych ludzi, którzy chcą się kształcić, rozwijać i mają w sobie wiele determinacji, aby osiągać zamierzone cele. Zagraniczne firmy dostrzegają ten potencjał i doceniają umiejętności polskich pracowników.

Mirosław Łoziński, prezes zarządu Waryński S.A. Grupa Holdingowa

Polska jest bardzo atrakcyjnym rynkiem dla międzynarodowych firm, które coraz chętniej lokują w naszym kraju swoje siedziby czy też filie, dostrzegając potencjał lokalizacji i jej strategiczne znaczenie w całym regionie Europy Środkowo-Wschodniej. Powiązane jest to z dynamicznym rozwojem rynku biurowego, który już teraz oferuje ponad 8 mln mkw. nowoczesnych powierzchni, a kolejne 1,5 mln m kw. znajduje się

w budowie. Międzynarodowe firmy mogą wybierać spośród wielu atrakcyjnych propozycji biurowych. Z drugiej strony, warto również wyróżnić bardzo dobre skomunikowanie dzielnic biurowych, zwłaszcza w Warszawie, Krakowie, czy Trójmieście, które znacząco wyróżnia Polskę na tle innych państw Europy Środkowo-Wschodniej. Motywacją dla ekspansji na polskim rynku jest także szybko rosnący poziom wykształcenia naszego społeczeństwa. Coraz więcej przedsiębiorstw, których działalność oparta jest na wiedzy, otwiera tu swoje oddziały. Dodatkowym atutem Polski pozostaje również wysoki wskaźnik wydajności i jakości pracy w stosunku do kosztów, na który składa się m.in. nadal stosunkowo niski poziom płac. Największe polskie miasta stają się atrakcyjną lokalizacją zwłaszcza dla międzynarodowych centrów usług wspólnych (SSC – Shared Services Centres), które stanowią nowy globalny trend w rozwoju outsourcingu usług biznesowych. Polskie miasta przyciągają także inwestorów budujących centra obsługi klienta, dedykowane firmom z sektora finansowego, IT i telekomunikacji.

Tomasz Sujak, członek zarządu Archicom S.A.

Polska to jeden z największych krajów Unii Europejskiej, funkcjonujemy w dużej i stabilnej gospodarce, co jest dobrze postrzegane przez partnerów zagranicznych. Położenie naszego kraju w centrum Europy sprawia, że lokalizacja oddziałów, to nowe możliwości dla rozwoju biznesu. Firmy, decydujące się na filię w dużych miastach jak Wrocław, prowadzą działania zarówno na rynkach zachodnich, jak i wschodnich. O przewadze Polski nad innymi krajami decyduje przede wszystkim dostępność wykwalifikowanej kadry specjalistów. Polacy świadczą wysokiej jakości usługi w konkurencyjnej dla rynków zagranicznych cenach. Dostrzegają to przede wszystkim firmy informatyczne, których debiuty w naszych warunkach obserwujemy najczęściej w ostatnich latach.

Opracowanie: Kamil Niedźwiedzki, analityk serwisu Dompress.pl

Więcej informacji: info@dompress.nieruchomosci.pl

Czy deweloperzy oferują świąteczne promocje? Na jakie bonusy można liczyć kupując mieszkanie przed końcem roku? Sondę prezentuje serwis nieruchomości Dompress.pl

Michał Sapota, prezes zarządu Murapol S.A.

W ramach obecnej promocji „Kup mieszkanie, w nagrodę wyjedź na wakacje” przyznajemy wakacyjne vouchery klientom, którzy podpiszą umowy rezerwacyjne i uiszczą związane z nimi opłaty do 31 grudnia 2016 roku. Vouchery uprawniają do nabycia wycieczek z wybranej puli dostępnych kierunków podróży. Ich wartość stanowi 3 proc. ceny brutto kupowanego lokalu. Warunkiem otrzymania bonu jest podpisanie umowy deweloperskiej lub przedwstępnej i wpłata minimum 10 proc. wartości nabywanego mieszkania. Promocją objęte są wszystkie lokale oferowane w 23 naszych inwestycjach, zlokalizowanych w 12 miastach w Polsce.

Mirosław Kujawski, członek zarządu LC Corp S.A.

Na naszej stronie internetowej www.lcc.pl cyklicznie publikujemy listę mieszkań w cenach promocyjnych, niższych od cen ofertowych o 100-300 zł/mkw. Dodatkowo, w części projektów przygotowaliśmy pulę mieszkań spełniających wymagania rządowego programu Mieszkanie dla młodych. Z oferty dostępnej w MdM można skorzystać w większości realizowanych przez nas obecnie projektów w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu i Gdańsku. Aktualnie w sprzedaży mamy ponad 800 mieszkań spełniających wymogi programu.

Wioletta Kleniewska, dyrektor marketingu i sprzedaży w Polnord S.A.

Dbamy o to, by na stronie internetowej Polnordu codziennie dostępne były atrakcyjne promocje. Co miesiąc w naszych inwestycjach na terenie całego kraju typujemy pulę mieszkań, które można nabyć w promocyjnej cenie. Do końca grudnia klienci trzeciego etapu Stacji Kazimierz w Warszawie, kupując mieszkanie trzy lub czteropokojowe ze specjalnej promocyjnej puli uzyskają rabat do 35 tys. zł lub otrzymają gratis wykończenie wnętrz. W Brzozowym Zakątku w Warszawie oprócz wykończenia w cenie „M” czekają mieszkania w promocyjnej cenie, kwalifikującej do programu MdM, a wśród nich najpopularniejsze trzypokojowe, zlokalizowane głównie w niemal ukończonym budynku A1.

Do końca roku klienci Chabrowego Wzgórza w Kowalach pod Gdańskiem mogą nabyć komórkę lokatorską w cenie obniżonej o połowę. Rabaty na komórki lokatorskie wprowadziliśmy także w osiedlu City Park w Łodzi oraz Brama Sopocka w Gdyni. W Tęczowym Lesie w Olsztynie przy zakupie mieszkania oferujemy miejsca parkingowe za złotówkę, zaś w szczecińskim Ku Słońcu do trzypokojowego mieszkania – rabat na miejsce postojowe w wysokości 40 proc. ceny.  We wszystkich trójmiejskich inwestycjach wykończenie wnętrza o powierzchni powyżej 36 mkw. w pakiecie Srebrnym kosztuje jedynie 410 zł/mkw., zamiast dotychczasowych 500 zł/mkw.

Zuzanna Kordzi, dyrektor ds. handlowych w Eco Classic

Promocje i bonusy w postaci upustów na pomieszczenia gospodarcze, czy miejsca postojowe stosujemy niezależnie od pory roku w przypadku mniej poszukiwanych mieszkań np. dużych trzy lub czteropokojowych lokali. W inwestycji Hubertus położonej przy ulicy Obrzeżnej w Warszawie oferujemy piwnicę o wartości około 15 tys. zł w cenie przy zakupie mieszkań trzypokojowych powstających w V etapie projektu.

Janusz Miller, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu Home Invest

Na koniec 2016 roku przygotowaliśmy specjalną ofertę w inwestycji Na Sokratesa na warszawskich Bielanach oraz projekcie Monte Verdi zlokalizowanym w dzielnicy Warszawa Włochy przy ulicy Popularnej. Klienci mogą przede wszystkim skorzystać z niższych cen mieszkań oraz 50 proc. rabatu na miejsca postojowe. W przypadku zakupu mieszkania w inwestycji Monte Verdi dodatkowym plusem jest możliwość skorzystania z programu MdM.

Teresa Witkowska, dyrektor sprzedaży Red Real Estate Development

W Nowej Papierni Ultra Novej we Wrocławiu w cenie jest wykończenie nieruchomości oraz pomoc stylisty wnętrz  (mieszkania w centrum miasta dostępne są od 299 tys. zł). W warszawskim osiedlu Alpha Park proponujemy lokale w programie Mieszkanie dla młodych w kwocie od 5990 zł/mkw. z wygodnym system płatności 10/90. W osiedlu Red Park w Poznaniu ceny mieszkań w trzynastopiętrowym wieżowcu rozpoczynają się od 229 tys. zł.

Mirosław Bednarek, prezes zarządu Matexi Polska

Z okazji świąt dla puli ostatnich mieszkań w warszawskim projekcie Księżycowa 60 przygotowaliśmy promocję zawierającą roczny czynsz  w cenie mieszkania. Oferta obowiązuje do końca grudnia, więc jest to doskonała okazja na gwiazdkowy prezent dla tych, którzy poszukują dobrego, gotowego projektu w rozsądnej cenie na Bielanach.

Małgorzata Ostrowska, członek zarządu oraz dyrektor pionu marketingu i sprzedaży w J.W. Construction Holding S.A. 

Bardzo dobra sprzedaż mieszkań w naszych inwestycjach skutkuje ograniczoną liczbą promocji. W chwili obecnej oferujemy promocję w Zielonej Dolinie w Warszawie, w której piętnaście wybranych mieszkań dwupokojowych oferowanych jest z rabatem do 8 proc. W inwestycji Bernadowo Park w Gdyni ostatnie dziesięć mieszkań można kupić z rabatem 6 proc.

Tomasz Sujak, członek zarządu Archicom S.A.

W ramach programu „Spłacamy Twoje raty” oferujemy możliwość spłaty rat kredytowych przy zakupie jednego z ponad 1400 mieszkań. Dodatkowo przy zakupie wybranych mieszkań do końca roku klienci mają do wyboru: miejsce postojowe w cenie mieszkania, bon na wykończenie mieszkania, sprzęt AGD lub rabat do 20 tys. zł.  

Krzysztof Foder, dyrektor ds. sprzedaży Bouygues Immobilier Polska

Nie widzimy potrzeby wprowadzania dodatkowych promocji, rabatów i wyprzedaży. Sprzedaż naszych mieszkań jest zdecydowanie większa niż zakładaliśmy na ten rok. Jesteśmy pod tym względem trzecim deweloperem w Warszawie. Naszym celem jest zostanie liderem w Polsce. Dlatego docelowo chcemy być obecni we wszystkich największych i najważniejszych miastach.

Katarzyna Ziomek, reprezentująca Invest House S.A.

Mamy obecnie mocno przecenione ostatnie dwa domy w osiedlu Leśna Dolina oraz ParkEko w Niepołomicach. Ponadto do końca grudnia br. w osiedlu Jurajskie Wzgórze V podnosimy standard gratis. Promocja obejmuje takie udogodnienia jak mała elektrownia fotowoltaiczna, system inteligentny dom, kamery, czy rolety zewnętrzne.

Michał Świderski, dyrektor sprzedaży i marketingu w Marvipol Development 

Nie praktykujemy sezonowych wyprzedaży mieszkań. Staramy się prowadzić konsekwentną politykę sprzedażową, zachęcającą klientów do nabywania mieszkań na jak najwcześniejszych etapach realizacji inwestycji.

Yael Rothschild, prokurent Mill-Yon Gdańsk

We wszystkich inwestycjach mamy świąteczne promocje. W apartamentowcu Aura Sky położonym na Pradze Południe w Warszawie oferujemy dwupokojowe mieszkania z rabatem do 45 tys. zł, tj. w cenie od 6300 zł/mkw. Przeniesienie własności w tej inwestycji nastąpi w 2018 roku, więc klienci wciąż mają szansę na skorzystanie z dopłat w programie MdM.

Mikołajowe rabaty w Aura Park Wilanów na gotowe apartamenty obejmują 5 mieszkań dwupokojowych. Promocyjna cena wynosi 6800 zł/mkw., mieszkania można kupić o ok. 40 tys. zł taniej. Przykładowo, położony na pierwszym piętrze lokal o powierzchni niespełna 53 mkw., który w regularnej cenie kosztował 402 tys. zł, obecnie jest do nabycia za 360 tys. zł. Wyjątkowych okazji nie brakuje również w Aura Gdańsk na Wyspie Spichrzów, w której ruszyła właśnie przedsprzedaż mieszkań w trzecim etapie projektu.

Adrian Potoczek, dyrektor sprzedaży w Wawel Service

Wprowadziliśmy w naszych inwestycjach specjalne ceny na gotowe mieszkania. Informacje o promocjach dostępne są na naszej stronie internetowej taniemieszkania.pl.

Przemysław Bednarczyk, wiceprezes zarządu Waryński S.A. Grupa Holdingowa

Kupujący w inwestycjach Miasto Wola i Stacja Kazimierz w Warszawie mogą liczyć na upusty względem wyjściowych cen ofertowych metra kwadratowego. Poza upustami, okresowo oferowane są również inne zachęty, jak m.in. miejsce garażowe w cenie lokalu.

Dostępność i zakres rabatów zawsze uzależniona jest od fazy sprzedaży inwestycji i rozpatrywana na etapie indywidualnych negocjacji z poszczególnymi klientami. Ponadto, w ramach specjalnej promocji świątecznej, na wybrane mieszkania w Stacji Kazimierz przygotowaliśmy rabaty w wysokości sięgającej nawet 35 tys. zł.

Marcin Liberski, dyrektor marketingu i sprzedaży w Atlas Estates

Aby zwiększyć zainteresowanie inwestycją Apartamenty Krasińskiego II zlokalizowaną na warszawskim Żoliborzu zaplanowaliśmy specjalną promocję zimową. Klienci, którzy zdecydują się na zakup cztero lub pięciopokojowego mieszkania pod koniec grudnia lub styczniu otrzymają w cenie lokalu rodzinne miejsce postojowe.

Ewelina Krosta, reprezentująca WAN S.A.

Jak co roku wprowadziliśmy promocje świąteczne w naszych projektach. Ostatnie mieszkania w inwestycjach sprzedajemy z ogromnymi rabatami, dochodzącymi nawet do 25 zniżki. Oferujemy również mieszkania kwalifikujące się do programu Mieszkanie dla młodych.

Opracowanie:

Kamil Niedźwiedzki, analityk serwisu Dompress.pl

Więcej informacji:

info@dompress.nieruchomosci.pl
 

 W Warszawie przybywa centrów usług dla biznesu, które specjalizują się

w zaawansowanej obsłudze finansowo-księgowej globalnych firm

Pośród 40 lokalizacji w Polsce, w których rozwija się sektor BPO/SSC, Warszawa jest ośrodkiem o największej liczbie centrów nowoczesnych usług dla biznesu. Według najnowszych danych Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych na warszawskim rynku działa obecnie 160 centrów usług wspólnych, w których zatrudnionych jest 36 664 osób. Daje to stolicy pierwsze miejsce pod względem liczebności centrów i drugie, po Krakowie, jeśli chodzi o zatrudnienie w tym segmencie polskiego rynku.

Warszawa to globalnie rozpoznawalna lokalizacja, która wciąż zyskuje na atrakcyjności inwestycyjnej wśród międzynarodowych firm z sektora nowoczesnych usług dla biznesu. Wiktor Doktór, prezes fundacji Pro Progressio, zajmującej się rozwojem i promocją branży outsourcingowej w Polsce przyznaje, że Warszawa zawsze była, jest i będzie na liście preferowanych lokalizacji dla sektora BPO/SSC w regionie Centralnej i Wschodniej Europy.

- Nasza stolica udowodniła w ostatnich dwóch dekadach, że jest dużym ośrodkiem akademickim, miastem dobrze skomunikowanym, z dobrą bazą nowoczesnej powierzchni biurowej, a wszystkie te czynniki są brane pod uwagę przez inwestorów z branży nowoczesnych usług dla biznesu w momencie planowania i rozwoju centrów operacyjnych – wyjaśnia Wiktor Doktór.

Pozycja Warszawy rośnie

Prezes fundacji Pro Progressio podkreśla, że Warszawa od lat jest jednym z trzech polskich miast (poza Krakowem i Wrocławiem), które są obecne na liście Tholons TOP 100 BPO locations. - Pozycja Warszawy w tym rankingu stale rośnie. W tym roku była na 25 miejscu, na czwartej lokacie pośród wszystkich krajów regionu CEE i drugiej w Polsce. I nie są to puste rekomendacje, ponieważ co roku widzimy jak wielkie międzynarodowe organizacje otwierają swoje biura w Warszawie – zauważa Wiktor Doktór.

Przyznaje, że sektor BPO/SSC stale się rozwija i ewoluuje. - Z jednej strony jesteśmy świadkami masowego rozwoju automatyzacji i robotyzacji procesów, z drugiej zaś rosnących oczekiwań firm do obsługi coraz bardziej zaawansowanych procesów np. analitycznych, czy finansowych, które wymagają pracy doświadczonych i odpowiednio wykształconych kadr. To te drugie powodują, że Warszawa ponownie zyskuje na atrakcyjności inwestycyjnej. Miasto daje dostęp do wykwalifikowanych kadr, które stanowią kręgosłup każdego centrum operacyjnego. Dodatkowo, Warszawa to niejedno skupisko biur. Miasto w ostatnich kilku latach zbudowało co najmniej trzy obszary, gdzie rozwijają się centra nowoczesnych usług dla biznesu, co powoduje miejską dywersyfikację logistyczną i pozytywnie wpływa na dalszy rozwój takich sektorów jak BPO, SSC, ITO, R&D, czy nawet Call Contact Center  - puentuje Wiktor Doktór.

Obsługa największych instytucji finansowych

Warszawa z największym w kraju dostępem do wykwalifikowanych kadr i z ponad 5 mln mkw. nowoczesnej powierzchni biurowej ma największą łatwość przyciągania nowych inwestorów i najemców. Jej zdecydowana przewaga, jeśli chodzi o liczbę absolwentów wyższych uczelni w Polsce to szczególnie istotny atut dla firm z sektora nowoczesnych usług dla biznesu. Aglomeracja jest atrakcyjną lokalizacją dla zagranicznych firm, przede wszystkim z USA, Wielkiej Brytanii, Francji, Niemiec, Skandynawii, jak również spółek szwajcarskich, które w ostatnim czasie zaczęły szerzej interesować naszą stolicą.

W 2015 i w początkach tego roku w Warszawie zainwestowały m.in. takie firmy jak Bain & Company, DLA Piper, F5 Networks, Groupon, KMD, Raya Contact Center, William Demant, a szwajcarski bank Credit Suisse i Luxoft zdecydowały się na reinwestycje. Swoje warszawskie biuro od dłuższego czasu rozbuduje m.in. amerykański gigant Goldman Sachs, który uruchomił placówkę w Warszawie w 2011 roku.

W naszym kraju obsługiwana jest znacząca liczba największych światowych instytucji finansowych i banków, wśród których znajdują się m.in. UBS, ING, BNP Paribas, HSBC, Deutsche Bank, Credit Suisse, Citibank, RBS, UniCredit, Santander i Nordea.

Centra w Warszawie ulokowały m.in. takie firmy jak: Cola Poland Services, Google, Hewlett Packard Enterprise, Oriflame, AVON Global Shared Services, Pandora Jewelry Shared Services, Procter & Gamble, Roche Global IT Solutions Center, Schneider Electric, Siemens, czy Xerox.

Dedykowane projekty biurowe 

Bartłomiej Zagrodnik, prezes zarządu Walter Herz przypomina, że na rozwoju sektora nowoczesnych usług dla biznesu korzysta warszawski rynek nieruchomości. Przytacza przykład jednej z największych umów najmu powierzchni biurowej zawartych przez firmy z sektora BPO/SSC, podpisaną w ubiegłym roku przez firmę Samsung na ok. 22 tys. mkw. w Warsaw Spire.  - W minionym roku na warszawskim rynku biurowym zawarte zostały umowy najmu na rekordową ilość ponad 830 tys. mkw. powierzchni, która wynajęta została głównie przez firmy z szeroko rozumianego sektora usług, IT, branży komunikacji i bankowości – wymienia Bartłomiej Zagrodnik.

- Prognozy mówiące o tym, że Warszawa będzie skupiać coraz więcej projektów BPO/SSC sprawiają, że obecnie w budowie znajduje się wiele inwestycji skierowanych do najemców z tego sektora. Warszawski rynek oferuje dziś duży wybór nowoczesnej powierzchni biurowej, w aglomeracji powstaje około 700 tys. mkw. biur – wskazuje prezes Walter Herz.

Raport PAIIZ także potwierdza, że województwo mazowieckie przyciąga największą liczbę zagranicznych inwestorów. Agencja uznała mazowieckie za krajowego lidera pod względem atrakcyjności inwestycyjnej województw w 2015 roku. To w głównej mierze zasługa Warszawy, za którą stoi centralne położenie, dobra komunikacja w kraju i z Europą, m.in. dzięki lotnisku obsługującemu połowę ruchu pasażerskiego w Polsce, a także najwyższy w kraju poziom PKB na mieszkańca, wysoka wydajność pracy oraz liczne uczelnie i ośrodki naukowe. PAIIZ dokonała także wyboru tzw. sektorów wysokich szans, wskazując na branżę spożywczą, budowlaną oraz sektor nowoczesnych usług biznesowych BPO, jako najbardziej obiecujące i rozwojowe.

Globalny lider outsourcingu

Według danych ABSL, zagraniczne centra usług działające w Polsce zwiększyły zatrudnienie w 2015 roku o 25 proc. Motywem do poszukiwania w naszym kraju dostawców usług outsourcingowych od dawna nie są tylko oszczędności. Międzynarodowe firmy szukają na polskim rynku teraz głównie partnerów, legitymujących się wysokimi kompetencjami i rozległą wiedzą, którzy potrafią zaproponować najlepsze rozwiązania. Polską specjalnością stała się obsługa firm w zakresie usług finansowych i księgowych oraz outsourcing IT.

Jeśli udałoby się przyciągnąć do naszego kraju kolejne projekty i przejąć obsługę zaawansowanych procesów świadczonych przede wszystkim na rzecz instytucji finansowych oraz międzynarodowych funduszy inwestycyjnych Polska stałaby się globalnym dostawcą outsourcingu, szczególnie w zakresie księgowości i controllingu finansowego.

Autor: Walter Herz