DOMPRESS.PL

Andrzej Oślizło, prezes Develia S.A.

Wprowadzenie Deweloperskiego Funduszu Gwarancyjnego jest z naszego punktu widzenia rozwiązaniem niepotrzebnym. Jesteśmy zdania, że od czasu wejścia w życie tzw. Ustawy deweloperskiej w 2011 roku nabywcy mieszkań w Polsce są należycie chronieni pod kątem obowiązującego prawa. Praktyka pokazuje, że ustawa ta w obecnym kształcie funkcjonuje bardzo dobrze. Dlatego też jesteśmy przekonani, że jedynym odczuwalnym skutkiem wprowadzenia DFG dla nabywcy będzie wzrost cen mieszkań o około 2 proc. To jednak nie koniec podwyżek. Deweloperzy mają ograniczone możliwości pozyskiwania gruntów pod nowe inwestycje, a koronawirusowe ograniczenia sprawiają, że uzyskiwanie stosownych pozwoleń na budowę znacznie się wydłużyło. Dodajmy do tego rosnącą inflację i rekordowy popyt na mieszkania. W I kw. 2021 roku w największych miastach Polski sprzedało się blisko 19 500 nowych mieszkań. To najwyższy wynik w historii naszej mieszkaniówki. Według różnych szacunków nieruchomości mieszkaniowe w Polsce w ubiegłym roku podrożały średnio od 10 do 12 proc. Wspomniane wyżej czynniki gwarantują, że w tym roku wynik ten zostanie co najmniej powtórzony.

Zbigniew Juroszek, prezes Atal 

Wprowadzenie Deweloperskiego Funduszu Gwarancyjnego prawdopodobnie nie pozostanie bez wpływu na ceny mieszkań. Jednak na tym etapie nie możemy jeszcze jednoznacznie stwierdzić, z jaką podwyżką będzie się wiązał wymóg wnoszenia bezzwrotnych składek. To stanie się jasne dopiero po wejściu w życie funduszu. 

Wzrost cen mieszkań jest mocno determinowany rosnącymi kosztami prowadzenia inwestycji. W ostatnich miesiącach mamy do czynienia z istotnymi wzrostami kosztów budowy, zwyżki sięgają poziomu 10-12 proc. rok do roku. Główną przyczyną są znaczące podwyżki cen niektórych surowców i materiałów. Nie sprawdziły się także oczekiwania, że to sytuacja sezonowa czy przejściowa. Raczej wygląda na to, że ceny surowców zostaną na wyższych poziomach na dłużej. Kolejnym przekładającym się na wzrost aspektem są drożejące grunty i ograniczona dostępność działek. Należy się także liczyć z wyższymi cenami usług podwykonawców. Wszystko to ma swoje przełożenie na  ceny mieszkań. Warto jednak zaznaczyć, że choć ceny rosną, to na tle Europy nie są one wciąż wysokie, a tempo wzrostu na niektórych zagranicznych rynkach jest bardziej dynamiczne.

Małgorzata Ostrowska, dyrektor Pionu Marketingu i Sprzedaży w J.W. Construction Holding S.A.

Zarówno deweloperzy, jak też Polski Związek Firm Deweloperskich są zdania, że projektowane przepisy i konieczność odprowadzania składek na Deweloperski Fundusz Gwarancyjny jest, po nowych, zaostrzonych wymogach budowlanych i energetycznych, kolejnym czynnikiem, który wpłynie na wyższe koszty realizacji inwestycji. I to nie jedyny, bo nadal zbyt powolne jest uchwalanie planów miejscowych, co wpływa na niską podaż gruntów, nadal niepokojąca jest skala wzrostu cen większości surowców i presja na wynagrodzenia w związku z deficytem pracowników. Nie można zatem w najbliższych latach spodziewać się zwiększonej podaży. Jeżeli ziszczą się zapowiedzi o ułatwieniach w dostępie do kredytów hipotecznych, co wpłynie na wzrost popytu, można spodziewać się nieuchronnego wzrostu cen. Oceniam, że może on osiągnąć poziom 5 proc., chociaż znane są wypowiedzi ekspertów, którzy prognozują 7-10 proc. wzrost.

Bartosz Kuźniar, prezes zarządu Lokum Deweloper S.A.

Ceny mieszkań są uzależnione od stosunku podaży i popytu, jak też kosztów wytworzenia mieszkań. Obecnie popyt jest bardzo silny, więc wielkość sprzedaży mieszkań ograniczana jest głównie przez możliwości uzupełniania oferty przez deweloperów. Zapowiedź wsparcia przez rząd zakupów poprzez udzielanie gwarancji na objęcie kredytem 100 proc. wartości mieszkania oraz dopłaty dla rodzin do realizowanych zakupów mieszkań, przyczynia się do poszerzenia grona klientów zainteresowanych realizacją własnych potrzeb mieszkaniowych. Jednocześnie powolne procesy administracyjne ograniczają możliwość budowy mieszkań.

Branża doświadcza wzrostu szeregu kosztów. Już nie tylko wyższe ceny wykonawstwa i materiałów, ale przede wszystkim galopujące ceny działek pod budownictwo oraz konieczność ich kredytowania przez kilka lat – do uzyskania pozwolenia na budowę, a także coraz bardziej wyśrubowane wymagania techniczne powodują nieubłagany wzrost kosztów wytworzenia mieszkań.

Obecnie rozważany Deweloperski Fundusz Gwarancyjny będzie miał tu także duży negatywny wpływ – składka 2 proc. ceny mieszkania, którą deweloper będzie zmuszony sfinansować już na etapie zawierania umowy, zanim środki te otrzyma od klienta oraz liczne obowiązki formalne związane z obsługą tych środków, przełożą się na realny wzrost kosztu mieszkania o ok. 2,5-3 proc. I tyle minimalnie będzie dodatkowo zmuszony zapłacić klient.

Na początku roku szacowaliśmy, że wzrost cen mieszkań w br. osiągnie 10 proc. Po pierwszym kwartale było to już ok. 5 proc. Biorąc pod uwagę zapowiadane wprowadzenie DFG obawiam się, że wzrost ten może być jednak większy.

Joanna Chojecka, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu na Warszawę i Wrocław w Robyg SA.

Ceny mieszkań od 2020 roku systematycznie rosną. W tym roku wzrosną o 5-10 proc. w zależności od lokalizacji. Zresztą od początku roku mieszkania podrożały średnio o 4 proc. Na pewno zmieniły się preferencje klientów, którzy w pierwszej kolejności szukają mieszkań z balkonami, tarasami lub ogródkami. Spodziewamy się kontynuacji tego trendu w okresie roku – dwóch. Jeżeli w niektórych lokalizacjach ceny są wyższe, to najczęściej wynika to ze wzrostu cen gruntów, zwłaszcza w dużych miastach, gdzie kurczy się baza ziemi w atrakcyjnych dzielnicach.

Adrian Potoczek, dyrektor ds. Sprzedaży i Marketingu w Wawel Service

Wprowadzenie Deweloperskiego Funduszu Gwarancyjnego oraz podwyżki cen gruntów spowodują wzrost cen mieszkań. Szacujemy, że przez rosnącą inflację, koszty budowy oraz opłaty administracyjne ceny mieszkań będą wyższe o około 4-5 proc. Wzrost spowodują też składki, które deweloperzy będą musieli odprowadzać do DFG. To dodatkowy koszt, ponoszony przez firmy, który wpłynie na ceny mieszkań. Tendencję tę widać w szczególności w Krakowie, gdzie podaż gruntów inwestycyjny jest niewielka. Kupujący odczują wzrosty cen nieruchomości przede wszystkim w największych miastach.

Zuzanna Należyta, dyrektor ds. handlowych w Eco Classic

Według danych za I kwartał 2021 ceny mieszkań w Warszawie i Wrocławiu były wyższe o 5,5 i 5,7 proc., w Krakowie ponad 6 proc. rok do roku, a Trójmieście 1 proc. i to w czasie pandemii. W związku z tym w 2021 roku spodziewamy się kolejnych kilkuprocentowych wzrostów. Konieczność wpłaty 1-2 proc. na DFG w prosty sposób przełoży się na wzrost cen.

Janusz Miller, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu Home Invest

Ceny mieszkań od kilku miesięcy rosną i spodziewamy się dalszego ich wzrostu, przede wszystkim ze względu na niesłabnący popyt i ograniczoną podaż inwestycji na rynku mieszkaniowym. Natomiast Deweloperski Fundusz Gwarancyjny, rosnące koszty budowy i gruntów dodatkowo podbiją ceny mieszkań. Przewidujemy, że stawki w tym roku mogą wzrosnąć jeszcze o kilka procent.

Boaz Haim, prezes Ronson Development

Każde prawo, które zwiększa pewność i bezpieczeństwo inwestorów na rynku nieruchomości jest dobre i zachęci kolejnych do inwestowania. Tym samym, Deweloperski Fundusz Gwarancyjny jest, co do zasady, bardzo dobrym rozwiązaniem, bo znacząco obniża potencjalne ryzyko finansowe klientów. Fundusz sprawi, że inwestowanie w nieruchomości będzie nie tylko bardziej opłacalne niż trzymanie pieniędzy w banku, ale także dużo mocniej zabezpieczone. Jeśli zaś chodzi o wzrost cen mieszkań, spowodowany koniecznością wpłaty do Funduszu, to z naszych doświadczeń wynika, że ceny mieszkań rosną konsekwentnie od wielu lat. Wynika to oczywiście z wielu czynników, takich jak opóźnienia w procesach administracyjnych, ograniczona dostępność atrakcyjnych gruntów oraz droższe materiały budowlane. Nie sądzę, aby wpłata do Funduszu automatycznie doprowadziła do wzrostu cen, a już na pewno nie w stosunku 1:1, jednak ten dodatkowy czynnik na pewno wpłynie na ostateczną cenę nieruchomości.

Jarosław Kozak, prezes zarządu Waryński S.A. Grupa Holdingowa

Kolejny czynnik kosztowy, jakim będzie składka na Deweloperski Fundusz Gwarancyjny, może wpłynąć na finalną cenę produktu. Jednak projekt jest na etapie konsultacji, dlatego ciężko wypowiadać się jednoznacznie o ewentualnych skutkach. Dodatkowo rentowność realizowanych projektów może ulec zmianie, nie tylko z powodu wydłużających się procesów administracyjnych, ale i braku siły roboczej. Obserwowana, szczególnie w pierwszym kwartale, tendencja wzrostowa usług budowlanych oraz cen materiałów, m.in. stali, betonu, materiałów dociepleniowych i instalacji przewodowych prawdopodobnie również spowoduje wzrost kosztów realizacji, a tym samym cen mieszkań.

Wojciech Chotkowski, prezes zarządu Aria Development

Uważamy, że coraz wyższe koszty budowy i materiałów budowlanych, gruntów, zastoje w wydawaniu pozwoleń oraz presja inflacyjna będą przyczyniać się do znaczącego wzrostu cen mieszkań w tym roku. Ale warto zauważyć, że choć ceny mieszkań w Polsce systematycznie rosną, to nie tak bardzo, jak w innych krajach europejskich. W Estonii podrożały o 12,1 proc., na Litwie o 15 proc., a w Luksemburgu aż o 19,2 proc. rok do roku.

Mariola Żak, dyrektor sprzedaży i marketingu Aurec Home

Najprawdopodobniej powstanie Deweloperskiego Funduszu Gwarancyjnego spowoduje wzrost cen, jednak nasi klienci nie powinni się tym martwić. Jako przedstawiciele branży walczymy o to, by wzrost ten był możliwie jak najmniej odczuwalny dla kupującego. Obecnie mówi się o dwóch procentach, jednak o ile samą ideę uważamy za dobrą, o tyle nie chcielibyśmy, żeby składka wynosiła powyżej 0,5 proc. wartości mieszkania.

Edyta Kołodziej, dyrektor sprzedaży i marketingu w Nickel Development

Staram się być ostrożna w prognozach, więc przyznam tylko, że zgadzam się ze stwierdzeniem, iż ceny nadal będą rosnąć. Odnosząc się do rynku poznańskiego, który znamy najlepiej, sądzę, że będziemy tu mieli do czynienia z dalszym stabilnym wzrostem cen mieszkań.

Planowane inwestycje będą już uwzględniać obciążenia związane z nowymi przepisami o ochronie cieplnej oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym. Ograniczona podaż gruntów jest problemem narastającym od wielu lat i też będzie miała wpływ na podwyżki cen.

Chciałabym natomiast zwrócić uwagę na koszty budowy. Wiele zależy od kształtowania się płac w branży budowlanej, a także kosztów zakupu materiałów budowlanych, bo to one mogą mieć wpływ na ewentualną dodatkową podwyżkę cen mieszkań.

Barandziak, prezes zarządu Dekpol Deweloper

DFG z pewnością zwiększy poziom bezpieczeństwa zakupu nieruchomości na rynku pierwotnym. Jesteśmy przekonani, że dzięki temu klienci będą lepiej nastwieni do kupna właśnie takiego lokalu zamiast mieszkań z rynku wtórnego. Natomiast niewątpliwie wzrost składek dotyczących deweloperów wpłynie na ceny mieszkań. Szacujemy, że może być to ok 2-3 proc. W zakresie wzrostu cen mieszkań należy natomiast dodatkowo wziąć pod uwagę wciąż rosnące ceny gruntów, materiałów budowlanych, braki pracowników budowlanych na rynku oraz wydłużające się terminy procedur administracyjnych związanych z rozpoczęciem i prowadzeniem inwestycji, jak również istniejącą pandemię. Szacujemy, że te wszystkie czynniki mogą przyczynić się do wzrostu cen lokali na poziomie około 3-5 proc.

Tomasz Czubak, dyrektor Przygotowania Projektów Deweloperskich w Jakon

Deweloperski Fundusz Gwarancyjny spowoduje podniesie cen przez deweloperów o tyle punktów procentowych, ile będzie wynosić składka. Nie zakładamy, aby którakolwiek z firm pokryła ten koszt bez rekompensaty w cenie gotowego produktu. Na pewno wzrost cen materiałów budowlanych ma olbrzymi wpływ na ceny mieszkań. Widać to szczególnie po cenach stali zbrojeniowej oraz styropianu. Szacujemy, iż w drugiej połowie roku ceny mieszkań wzrosną o kolejne 5 proc. 

Zgodnie z założeniami programu Polski Ład, który niedawno zaprezentował rząd, po pandemii będą wdrażane projekty, które przyniosą znaczące zmiany społeczno-gospodarcze. Szeroko zakrojone plany obejmują między innymi różnego rodzaju inwestycje publiczne oraz rządową pomoc przy zakupie mieszkań, co przyczyni się do zwiększenia aktywności w sektorze budownictwa w całej Polsce. Szczególnie, że fundusze przeznaczone na realizację założeń programowych nie są małe.

Z finansowania szacowanego na kwotę około 650 mld zł pochodzącego z funduszu Banku Gospodarstwa Krajowego oraz kapitału w wysokości 770 mld zł otrzymanego w ramach unijnej Polityki Spójności i Funduszu Odbudowy mają korzystać między innymi jednostki samorządów terytorialnych, których zadaniem będzie realizacja inwestycji publicznych. Samorządy mają prowadzić projekty lokalne na przestrzeni najbliższych 5-7 lat.  

Środki posłużyć mają do prowadzenia modernizacji placówek medycznych, budowy żłobków, przedszkoli, remontów szkół oraz rozwoju lokalnej infrastruktury społecznej, w tym  świetlic, domów seniora, centrów integracji i domów pomocy. Fundusze mają zostać również przeznaczone na modernizację boisk, centrów sportowych, budowę sal gimnastycznych, basenów oraz rewitalizację obiektów infrastruktury kulturalnej i turystycznej.  

Ponadto, subwencje rozwojowe dla samorządów mają pójść na rozbudowę oraz remont sieci dróg i autostrad, inwestycje w drogi kolejowe, budowę mostów i obwodnic, rozbudowę kolei aglomeracyjnej, a także inwestycje w porty i centra logistyczne. Program przewiduje też rozbudowę sieci wodno-kanalizacyjnej, budowę lokalnych oczyszczalni, wymianę źródeł ciepła, rozbudowę sieci energetycznej oraz inwestycje w farmy wiatrowe i nowe ciepłownie.

Zmiany prawne dla rozwoju infrastruktury i budownictwa

Zarówno inwestycje publiczne, jak i projekty mieszkaniowe, z których część ma być realizowana we współpracy z samorządami będą obowiązywały nowe przepisy, które także wprowadzi Polski Ład, by zapobiec rozprzestrzenianiu się zabudowy. Rząd zapowiedział nowy, dwustopniowy system planowania przestrzennego, którego podstawą ma być plan ogólny, wyznaczający ramowe założenia zagospodarowania przestrzeni. Konkretne przeznaczenie terenów ma być natomiast wskazywane na podstawie planu zabudowy, zintegrowanego projektu inwestycyjnego lub decyzji lokalizacyjnej. 

Dzięki zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym każda gmina w Polsce od 2025 roku - zgodnie z założeniami - ma dysponować planem ogólnym, powiązanym ze strategią rozwoju. Plan ma określać ramy lokalizacyjne dla nowej zabudowy, uwzględniając istniejące potrzeby rozwojowe gminy. Szczegółowe rozstrzygnięcia zapadać będą na poziomie planu zabudowy, a także zintegrowanych projektów inwestycyjnych, w ramach których możliwe będzie zawarcie partnerstwa publiczno-prywatnego w zakresie podziału obowiązków inwestycyjnych między gminą i inwestorem.

Opracowane zostaną standardy urbanistyczne jako mechanizm ograniczający wydawanie decyzji lokalizacyjnych dla terenów niedostosowanych do potrzeb przyszłych mieszkańców. Nowe inwestycje na podstawie indywidualnych decyzji administracyjnych mają być realizowane wyłącznie w ramach uzupełniania istniejącej zabudowy, z dostępem do drogi na terenach w pełni wyposażonych w niezbędne media i spełniających ustawowe wymagania dostępności do obiektów infrastruktury społecznej.

Gwarancje wkładu własnego

Rozwiązania zawarte w Polskim Ładzie skierowane są również do osób planujących zakup mieszkań. Rząd oferuje gwarancję wkładu własnego do kredytu do wysokości 40 proc. wartości nieruchomości, maksymalnie do 100 tys. zł. Beneficjentami programu Mieszkanie bez wkładu własnego mają być osoby posiadające zdolność kredytową, które jednak nie dysponują oszczędnościami na pokrycie wymaganego przez banki wkładu. Gwarancja, której udzielać ma Bank Gospodarstwa Krajowego dotyczyła będzie transakcji zakupu zawieranych, zarówno na rynku deweloperskim, jak i wtórnym oraz kredytów na budowę domu jednorodzinnego. Jednocześnie mają zostać wyznaczone maksymalne stawki za metr kwadratowy dla nieruchomości, które będą kwalifikować się do programu. Program Mieszkanie bez wkładu ma ułatwić nabycie pierwszej nieruchomości osobom pomiędzy 20. a 40. rokiem życia.

Propozycje rządu kryją też obietnicę szerszej pomocy niż tylko udzielania gwarancji. Skorzystać będą mogli z niej kredytobiorcy, którzy zdecydują się na potomstwo. Wtedy państwo spłaci część ich zobowiązań. Jeżeli w czasie spłaty gwarancji wkładu własnego urodzi się im drugie dziecko umorzone zostanie 20 tys. zł. Prezentem z okazji urodzin trzeciego dziecka ma być spłata 60 tys. zł, a każde kolejne, do piątego będzie oznaczało zmniejszenie zobowiązań wobec banku o 20 tys. zł ze 100 tys. zł gwarancji.

Propozycje Ministerstwa Rozwoju będą stanowiły z pewnością skuteczny czynnik skłaniający do zakupu mieszkań sporą grupę młodych osób, które musiałyby przez dłuższy czas gromadzić środki na pokrycie co najmniej 10 proc. wkładu własnego do kredytu. To zaś przyczyni się do wzrostu i tak wysokiego popytu na rynku mieszkaniowym, który notowany jest obecnie pomimo pandemii, co z kolei może zaowocować przyspieszonym wzrostem cen.    

Bon mieszkaniowy: społeczny i rodzinny

Poza gwarancją wkładu własnego rząd zaproponował także bony mieszkaniowe, które mają działać od 2023 roku i premiować przede wszystkim duże rodziny. Polski Ład daje możliwość udzielenia w tej formie dofinansowania do kwoty 160 tys. zł w przypadku osób korzystających z mieszkalnictwa społecznego oraz rodzinom wielodzietnym. Bony mieszkaniowe udzielane mają być niezależnie od dochodów i wieku beneficjentów.  

Będą mogły być przeznaczane na wpłatę tzw. partycypacji w Towarzystwie Budownictwa Społecznego, Społecznej Inicjatywie Mieszkaniowej bądź wpłatę wkładu mieszkaniowego w spółdzielni mieszkaniowej, od których nabywane/wynajmowane będzie mieszkanie. Ze społecznego bonu mieszkaniowego będą mogły skorzystać osoby, które nie posiadają własnego mieszkania o dochodach, które uniemożliwiają im uzyskanie kredytu. W ten sposób rząd oferuje pomóc osobom gorzej sytuowanym. Wsparcie w tej formie otrzymać mogą single w wysokości 5 tys. zł, małżeństwa bezdzietne - 10 tys. zł, małżeństwa z jednym dzieckiem - 25 tys. zł, a z dwojgiem - 40 tys. zł.

W tym przypadku zachodzi obawa, że program nie będzie miał dużego zasięgu ze względu na niską produkcję mieszkań społecznych, która w 2020 roku przyniosła w całej Polsce tylko nieco pod 4 tys. lokali.  

Rodzinny bon mieszkaniowy przeznaczony jest natomiast dla gospodarstw domowych z co najmniej trójką dzieci lub osób z niepełnosprawnością. Rodzina, która nie posiada własnej nieruchomości lub jej powierzchnia nie przekracza 65 mkw. dostać ma bon o wartości 100 tys. zł. W przypadku, jeśli jej członkowie posiadali lokal o większym metrażu dofinansowanie wyniesie 55 tys. zł. Dopłaty mają być podwyższane o 15 tys. zł za każde nowonarodzone dziecko. Program ma przynieść największe korzyści rodzinom wielodzietnym, które nie mają dobrych warunków mieszkaniowych, a dzięki niemu będą sobie mogły pozwolić na ich poprawę. Wysokość dopłat ma być uzależniana wyłącznie od liczby dzieci i posiadanych nieruchomości. Na ich wysokość nie będzie mała wpływu lokalizacja kupowanego mieszkania.   

Wyższy popyt, wyższe ceny mieszkań  

- Program pomocowy, zapowiedziany przez rząd stanowi impuls dla rozwoju budownictwa w naszym kraju. Nabywcy mieszkań dostaną potężny zastrzyk środków, co najprawdopodobniej spowoduje także intensyfikację aktywności deweloperów w sektorze mieszkaniowym. W sytuacji, kiedy wsparcie dotyczy, zarówno rynku deweloperskiego, jak i wtórnego ryzyko wzrostu cen jest nieuniknione. Skokowo rosnący popyt przełożyć się może na jeszcze szybsze niż obecnie podwyżki cen na rynku – uważa Katarzyna Tencza, Associate Director Investment & Hospitality w Walter Herz. – Presję cenową mogłoby ograniczyć zwiększenie podaży nowych mieszkań, tym bardziej że oferta rynkowa stale maleje. Kluczowe w kwestii zmniejszenia deficytu mieszkań byłoby zapowiadane odblokowanie gminnych gruntów inwestycyjnych na terenie największych miast. Myślę że, poza wsparciem nabywców mieszkań, niezbędne dla zachowania równowagi rynkowej jest też wprowadzenie mechanizmów wspierających ich produkcję – dodaje Katarzyna Tencza.

Duże zapotrzebowanie na mieszkania potęgują niskie stopy procentowe, które z jednej strony wpływają na obniżenie kosztu kredytów hipotecznych, a z drugiej sprawiają, że lokaty bankowe stały się całkowicie nieopłacalne i wycofywany z nich kapitał inwestorzy lokują m.in. w nieruchomości. Deweloperzy starają się wykorzystać obecny boom rynkowy wprowadzając do sprzedaży nowe projekty. O intensyfikacji działalności firm w ostatnim czasie świadczyć może choćby liczba wniosków o pozwolenia na budowę nieruchomości mieszkaniowych wpływających w Warszawie. Po spadku w drugim kwartale 2020 roku ilość składanych wniosków wróciła do poziomu sprzed pandemii. W statystykach wyróżnia się grudzień 2020 roku, kiedy liczba wniosków wzrosła niemal czterokrotnie, co było prawdopodobnie związane ze zmianą przepisów dotyczących zużycia energii w nowych budynkach.    

Dla zwiększenia podaży mieszkań pomocne byłoby, zdaniem deweloperów, przede wszystkim uproszczenie i skrócenie procedur administracyjnych, z jakimi muszą się borykać, a także uwolnienie gruntów inwestycyjnych poprzez odrolnienie ziemi pod budownictwo mieszkaniowe w granicach administracyjnych miast.  

Dlatego firmy deweloperskie z uwagą przyglądają się możliwościom, jakie niesie program Lokal za grunt, który daje możliwość nawiązania współpracy samorządów z inwestorami. Zakłada, że firma może pozyskać od samorządu grunt pod inwestycję w zamian za prawa do części lokali, które gmina może przeznaczyć na potrzeby rodzin, których nie stać na zakup lub wynajem mieszkania po cenach rynkowych, a w przypadku lokali użytkowych uruchomić potrzebne usługi.

W Polskim Ładzie przewidziana została też możliwość budowy niewielkich budynków jednorodzinnych o powierzchni do 70 mkw., a z poddaszem do 90 mkw. jedynie na podstawie dokonania zgłoszenia, bez pozwolenia na budowę i prowadzenia książki budowy. Uproszczenie formalności mają skrócić proces budowy i ograniczyć jej koszty, które według szacunków rządu mogą się zamknąć w kwocie 100 tys. zł. 

Adrian Potoczek, dyrektor ds. Sprzedaży i Marketingu w Wawel Service

Duży nacisk kładziemy aktualnie na to, aby zapewniać mieszkańcom dostęp do terenów rekreacyjnych oraz wspólnych zielonych przestrzeni. Staramy się projektować jak najwięcej dużych tarasów, ogródków przy mieszkaniach, a także zielone dziedzińce, pnącza i ogrody. Dobrym przykładem jest nasza najnowsza inwestycja Lema 28 w Krakowie, która wchodzi w trzeci etap realizacji.

Aranżacja budynku odzwierciedla nową ideę marki, chęć dawania mieszkańcom otaczającej natury, utworzenia oazy spokoju w centrum miasta. Kontakt z naturą poprzez roślinność pnącą na elewacji budynku, zielony dziedziniec, na który mieszkańcy będą mieli widok, a także bliskość Parku Lotników odpowiadają tym założeniom. Rozkłady mieszkań planujemy tak, aby mieszkańcy mogli poczuć więcej przestrzeni wychodząc ze swojego mieszkania, a także by mieli możliwość obcowania z przyrodą. Inwestycja planowana w Katowicach przy ulicy Wiertniczej będzie w szczególności zakładać miejsca rekreacji, takie jak ogród na dachu, park pośrodku inwestycji oraz między innymi miejsce na uprawę warzyw.

Zbigniew Juroszek, prezes Atal  

Pandemia w pewnym stopniu miała wpływ na sposób, w jaki klienci myślą o potrzebach związanych z zagospodarowaniem terenu osiedla. Z naszych obserwacji wynika, że nabywcy zaczęli jeszcze bardziej doceniać dodatkową przestrzeń życiową w postaci balkonów, loggii, tarasów i ogródków, a także przywiązują większą wagę do miejsc rekreacji na terenie osiedla. Wzbogacanie inwestycji o dodatkowe udogodnienia oraz troska o atrakcyjne części wspólne i tereny rekreacyjne w ramach osiedla to obserwowany od dłuższego czasu trend w budownictwie. Rynek mieszkaniowy jest już na tyle dojrzały, że klienci przywiązują coraz większą uwagę do architektury osiedla i estetyki części wspólnych.

Pragniemy współtworzyć zdrowy ekosystem miast, dlatego realizując projekty deweloperskie wzbogacamy przestrzeń o tereny zielone. Z myślą o dobrostanie mieszkańców, zieleń i tereny rekreacyjne lokujemy wokół budynków, na patiach, ale także realizujemy zielone tarasy na dachach i górnych kondygnacjach, czy ogrody deszczowe. Te ostatnie powstaną w naszym trójmiejskim projekcie Bursztynowa Zatoka. Stawiamy także na ekologiczne rozwiązania, m.in. w poznańskim osiedlu Zacisze Marcelin zrealizujemy systemy nawadniania zieleni wodą z retencji, co umożliwia podlewanie roślin w osiedlowym parku.  

Cezary Grabowski, dyrektor sprzedaży i marketingu Bouygues Immobilier Polska

Przykładamy dużą uwagę do niekonwencjonalnych części wspólnych. Pandemia przyczyniła się do tego, że nabrały one jeszcze większego znaczenia. Z uwagi na zmieniające się w tym kierunku potrzeby klientów, do części wspólnych w naszych projektach wprowadzamy elementy z obszaru well-being. Naszym celem są osiedla zachęcające do aktywnego, zdrowego stylu życia. Osiągamy ten cel tworząc wielofunkcyjne strefy na świeżym powietrzu, jak w inwestycjach Vitalité w Warszawie (boisko, pagórek, leżaki, stoły piknikowe), oraz Soleil de Malta w Poznaniu (boisko do siatkówki plażowej, leżaki, plac zabaw). Równie ważną częścią osiedli są patia lub dziedzińce obsadzone zielenią, które w zasadzie są dziś standardem w budownictwie mieszkaniowym. Coraz częściej tworzy się jednak nietypowe prywatne tereny zielone, jak np. zadrzewiony obszar osiedlowy przy inwestycji Forêt w Warszawie.

W infrastrukturę sportową i wypoczynkową wyposażamy także części wspólne wewnątrz budynków. Wystarczy wspomnieć siłownię, saunę, jacuzzi i strefę kibica w Vitalité lub klub mieszkańca w Zajezdni Wrocław.

Zauważamy także wzrost znaczenia ogródków, balkonów i tarasów. W pandemii wyraźnie wzrosło zainteresowanie mieszkaniami parterowymi z dużymi ogródkami. Widzimy to zwłaszcza w inwestycji Perspective – Wille Miejskie we Wrocławiu. Klienci bardziej potrzebują prywatnego miejsca na świeżym powietrzu, dlatego rosnącą popularnością cieszą się także mieszkania z dużymi tarasami, które u nas są dostępne np. w Centreville we Wrocławiu oraz Soleil de Malta w Poznaniu.

Andrzej Oślizło, prezes Develia S.A.

Proces przygotowania inwestycji może trwać kilkanaście miesięcy i zaczyna się na długo przed jej wprowadzeniem do sprzedaży. Trudno więc mówić o wpływie pandemii na kształt projektów mieszkaniowych znajdujących się obecnie w sprzedaży, które były przygotowywane przed jej rozpoczęciem. Lockdown sprawił, że klienci zaczęli zwracać większą uwagę na prywatne przestrzenie zewnętrze, jak balkony, tarasy czy ogródki w przypadku lokali na parterach. Rosnącym zainteresowaniem cieszą się też duże mieszkania o rozkładzie, który umożliwia wygospodarowanie osobnego pomieszczenia na gabinet do pracy. W ostatnich latach zaobserwowaliśmy również, że klienci coraz większą wagę przywiązują do atrakcyjnego wykończenia części wspólnych w budynkach, tj. korytarzy, klatek schodowych, czy hallu wejściowego.

Małgorzata Ostrowska, dyrektor Pionu Marketingu i Sprzedaży w J.W. Construction Holding S.A.

W planowanych przez nas inwestycjach, które będą realizowane w najbliższych miesiącach nie trzeba nic zmieniać. Rozwiązania, które projektują współpracujący z nami architekci nie od dziś służą bezpieczeństwu i komfortowi mieszkańców. Nasze inwestycje spełniają najwyższe międzynarodowe standardy i wymagania stawiane przez klientów. W inwestycji Bliska Wola Tower, która łączy funkcje mieszkalną i biurową, zadbaliśmy o wygodę zarówno jednych jak i drugich użytkowników. Do części mieszkalnej wchodzi się odrębną klatką schodową niż do lokali biurowych i apartamentów inwestycyjnych. Zwracamy szczególną uwagę na obecność w inwestycjach bogatej przestrzeni rekreacyjnej i sportowej. Taką właśnie mają do dyspozycji mieszkańcy osiedla Bliska Wola w postaci placów zabaw dla dzieci, ścieżek rowerowych i kompleksu boisk. Mieszkańcy Hanzy Tower w Szczecinie będą mieli do wyłącznej dyspozycji basen i taras widokowy na dachu, na wysokości 104 metrów. W inwestycji Osiedle Horizon w Gdańsku, znajdującej się w niewielkiej odległości od plaży i zatoki, rekreacji na wolnym powietrzu służyć będą zielone dachy budynków i tarasy. Istotna z uwagi na pandemię jest dla wielu klientów lokalizacja i ekologiczne rozwiązania. W Osiedlu Villa Campina, położonym niedaleko Puszczy Kampinoskiej, mieszkańcy mogą czuć się bezpieczniej, nawet alergicy. Nowoczesne, ekologiczne wyposażenie domów, uzupełnione o wentylację mechaniczną z rekuperacją, to gwarancja dostępu świeżego, przefiltrowanego powietrza, niezależnie od warunków atmosferycznych.

Michał Witkowski, dyrektor ds. sprzedaży Lokum Deweloper S.A.

Atrakcyjne części wspólne tworzące przestrzeń do wypoczynku i rekreacji są charakterystyczne dla naszych realizacji i dobrze rozpoznawalne na rynku. W tym aspekcie pandemia nie zmieniła naszych założeń projektowych, wiemy, że zagospodarowanie terenu wokół budynków ma istotny wpływ na jakość życia mieszkańców i skupiamy na nim dużą uwagę już od dawna. Widzimy, że jest to doceniane przez naszych klientów.

Na osiedlach realizowanych przez Lokum Deweloper powstają strefy fitness z przyrządami do ćwiczeń na świeżym powietrzu, ścieżki do biegania czy kolorowe, pełne różnorodnych atrakcji place zabaw dla dzieci z miękkim tartanowym podłożem. Staramy się, by na każdej inwestycji powstawały miejsca z oryginalną, bujną roślinnością i elegancką małą architekturą idealną do wypoczynku dla mieszkańców. W wielu projektach zbudowaliśmy też fontanny i pergole dodające uroku otoczeniu.

Pandemia i związane z nią obostrzenia sprawiły, że wzrosła potrzeba posiadania własnej przestrzeni do pracy i odpoczynku. Ogród, duży balkon/loggia, czy przestronny taras pozwalają wypocząć bez konieczności wychodzenia z domu, co w ostatnich miesiącach było znacznie utrudnione. W naszych inwestycjach klienci znajdą różnorodną ofertę mieszkań z przynależną dodatkową powierzchnią, ponieważ każde lokum ma przynajmniej jeden balkon lub ogródek.

Na wrocławskim Lokum Verde powstaną lokale 4-pokojowe z ogrodami powyżej 200 mkw., które już na początku sprzedaży znalazły nabywców. Obecnie w tym projekcie można jeszcze wybrać mieszkania 2-, 3- i 4-pokojowe z ogrodami do 67 mkw. Na osiedlu Lokum Porto we Wrocławiu dostępne są lokale z balkonami i tarasami o metrażu nawet 31 mkw., a na Lokum Monte w Sobótce pod Wrocławiem można zdecydować się na lokum z ogrodem do niemal 180 mkw. W ofercie krakowskich osiedli Lokum Salsa, Lokum Vista i Lokum Siesta są jeszcze wolne mieszkania z balkonami do 12 mkw. lub ogródkami do 30 mkw.

Joanna Chojecka, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu na Warszawę i Wrocław w Robyg S.A.

Obecnie najważniejszy trend to zrównoważony rozwój w biznesie, czyli świadomość wpływu na otoczenie i wzięcie za niego odpowiedzialności. Nasze inwestycje to wielofunkcyjne przestrzenie, które spełniają wszystkie potrzeby mieszkańców. Sklepy, centra fitness, przedszkola, żłobki, galerie handlowe, restauracje, wszystko, co zapewnia komfortowe życie jest zaledwie o kilka kroków od domu.

W większości osiedli projektujemy tereny zielone tak, aby ograniczyć oddziaływanie promieniowania słonecznego i nie dopuścić do przegrzania środowiska i tworzenia miejskich wysp ciepła. Wdrażamy też ideę ogrodów deszczowych dla zatrzymywania wody i wspierania naturalnej retencji. Na elewacjach budynków montujemy systemy pochłaniające dwutlenek węgla oparte na roślinach. Stosujemy także tzw. zielone dachy. W samych budynkach natomiast instalujemy panele fotowoltaiczne, oświetlenie LED, i światłowody.

W mieszkaniach staramy się wprowadzić udogodnienia i rozwiązania służące poprawie jakości życia mieszkańców - czyli duże przeszklenia dające więcej światła, ponadstandardową wysokość pomieszczeń, przestronne balkony i pokoje tworzące przestrzeń przyjazną dla rodzinnej integracji oraz zdalnej pracy.

Tworzymy również całe osiedla i środowiska społeczne, a nie tylko budynki. Budujemy strefy rekreacyjne, miejsca do grillowania, place zabaw, siłownie zewnętrzne, strefy fitness z saunami wewnętrznymi, przestrzenie coworkingowe i kids play w budynkach i zewnętrzne place zabaw dla dzieci. Tym samym wpływamy na powstawanie lokalnych społeczności i integrujemy sąsiadów. Troszczymy się też o lepsze, wygodne życie naszych klientów budując w ramach naszych inwestycji żłobki, przedszkola, lokalne sklepy i punkty usługowe oraz gastronomiczne.

W wybranych lokalizacjach instalujemy również bezpłatne Wi-Fi w częściach wspólnych osiedli po to, by mieszkańcy mogli wyjść ze swoją codziennością poza mury mieszkania. Znaleźć się bliżej przyrody i terenów zielonych, które dla nich tworzymy.

Zapewniamy mieszkańcom naszych osiedli liczne, innowacyjne rozwiązania technologiczne, które wspierają ekologię i pozwalają zmniejszać koszty eksploatacyjne mieszkań, w tym w standardzie system Smart House bez dodatkowych opłat.

Najnowszą zmianą jest przystosowanie w wybranych inwestycjach miejsc parkingowych dla samochodów elektrycznych, zarówno w garażach podziemnych na życzenie klientów, jak i ogólnodostępnych na zewnątrz budynków. Obecnie pracujemy także nad zupełną nowością czyli wzbogaceniem systemu dbałości o jakość powietrza z wykorzystaniem farb antysmogowych na elewacjach. W jednej z inwestycji planujemy eco mural.

Karolina Bronszewska, Marketing Manager Ronson Development

Zawsze dużą wagę przywiązywaliśmy do projektowania części wspólnych, by oprócz mieszkania móc zaproponować klientom odpowiedni styl życia. Naszym celem jest taka aranżacja przestrzeni, aby w ramach swojego miejsca zamieszkania, mogli w atrakcyjny sposób spędzać wolny czas i zaspokoić wszystkie najpilniejsze potrzeby. Sztandarowymi inwestycjami, zaprojektowanymi jako samowystarczalne są warszawskie projekty Ursus Centralny i Miasto Moje, gdzie w częściach wspólnych stworzyliśmy bulwar i pasaż z atrakcjami dla dzieci, jak również strefami rekreacji i wypoczynku dla dorosłych.

Zieloną perłą na mapie Warszawy jest nasza inwestycja Nova Królikarnia, która powstała w sercu parku na Mokotowie. Dodatkowo, dosadziliśmy tam prawie 400 drzew i około 2000 krzewów i roślin wodnych, które zdobią zbiornik retencyjny.

Nasze statystyki sprzedażowe pokazują, że mieszkania na parterze bardzo zyskały na popularności. Jest to trend szczególnie mocno dostrzegalny w kameralnych projektach z niską zabudową, takich jak Tulip Wilanów w Warszawie, Nowe Warzymice pod Szczecinem, czy Viva Jagodno we Wrocławiu. W tym ostatnim projekcie wprowadziliśmy do sprzedaży bardzo ciekawy produkt, jakim są mieszkania dwupoziomowe z ogródkami. Cenią je szczególnie rodziny z dziećmi, głównie ze względu na wyraźny podział stref dziennej i nocnej oraz wyjście do ogrodu.

Mariola Żak, dyrektor sprzedaży i marketingu Aurec Home

Pandemia uświadomiła wszystkim, jak bardzo ważne jest dbanie o zdrowie i  relacje. W związku z tym najnowsze trendy w budownictwie mieszkaniowym skupiają się wokół troski o środowisko naturalne, budowania więzi społecznych oraz rekreacyjnego uprawiania sportu. Budowane przez nas Miasteczko Jutrzenki charakteryzuje przemyślany układ oraz takie umiejscowienie małej architektury i placów zabaw, które umożliwiają odpoczynek i rekreację. Mieszkańcy będą mogli  relaksować się na drewnianych leżankach przy oczkach wodnych i fontannach. W pełni wyposażona siłownia  tradycyjna, jak i plenerowa oraz miejsca do uprawiania jogi zaspokoją potrzebę rekreacyjnego uprawiania sportu. Na osiedlu znajdą się również szklarnie do realizowania ogrodniczych pasji. Podobnie podchodzimy do inwestycji Fabrica Ursus. Ważne jest dla nas wygoda i budowanie więzi między mieszkańcami, dlatego zadbaliśmy o dobrze zagospodarowane części wspólne i obecność lokali użytkowych, tj. sklepów, usług, kawiarni i restauracji.

Edyta Kołodziej, dyrektor sprzedaży i marketingu w Nickel Development

Każdorazowo myślenie o produkcie zaczynamy od pogłębionej analizy potrzeb naszych klientów. Jeszcze przed wybuchem pandemii projektowaliśmy inwestycje z ogrodami (Osiedle Księżnej Dąbrówki), dużymi loggiami (ST_ART Piątkowo), czy częściami wspólnymi sprzyjającymi integracji (strefa FUN w Apartamentach Koło Brzegu). Kilkunastomiesięczny okres izolacji wzmocnił jeszcze bardziej oczekiwania względem mieszkań i domów. To już nie są cztery ściany, w których się bywa, ale miejsce, w którym się żyje, odpoczywa, pracuje, uprawia sport oraz – biorąc pod uwagę części wspólne – nawiązuje nowe relacje, zarówno prywatne, jak i biznesowe. Obecnie projektowane przez nas inwestycje odpowiadają na te wszystkie potrzeby. Wokół nieruchomości maksymalizujemy tereny zielone, planujemy dostępne dla mieszkańców ogrody dachowe, wewnętrzne zielone patia i duże tarasy, wyodrębniamy dodatkową, wielofunkcyjną przestrzeń, która będzie służyć pracy, rozrywce, nawiązywaniu kontaktów. Mamy świadomość, że dla mieszkańca, oprócz wygodnego mieszkania, ważny jest także aspekt społeczny, możliwość interesującego spędzania czasu bez konieczności wychodzenia poza teren nieruchomości. Ludzie są spragnieni spotkań i chcemy im dać do tego możliwość, tworząc przestrzenie zachęcające do tworzenia mikrolokalnych społeczności.

Zuzanna Należyta, dyrektor ds. handlowych w Eco Classic

Lokcdown spowodował, że większe znaczenie dla nabywców mają takie powierzchnie, jak ogródek czy balkon. Wzrosła również potrzeba posiadania większej przestrzeni w samym mieszkaniu. Pożądana jest również możliwość wydzielenia dodatkowego pomieszczenia do pracy czy nauki zdalnej. Zasadniczą zmianą w sposobie kształtowania części wspólnych, zarówno przed pandemią, jak i teraz jest aranżacja większych powierzchni zielonych czy rekreacyjnych, które są poszukiwane i doceniane przez klientów.

Janusz Miller, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu Home Invest

Klienci zainteresowani zakupem mieszkań ze względu na pandemię bardziej zwracają uwagę na zagospodarowanie części wspólnych i terenów rekreacyjnych na osiedlach. Biorą pod uwagę, że kolejny lockdown i zakaz przemieszczania mogą powtórzyć się w przyszłości. Dlatego ważne jest dla nich, aby potrzeba związaną z bezpieczeństwem i odpoczynkiem była zapewniona w miejscu zamieszkania. Planując nasze nowe projekty staramy się, aby w miarę możliwości spełnić oczekiwania każdej grupy wiekowej, od najmłodszych do najstarszych. Kładziemy nacisk na większe balkony, tarasy, czy ogródki przynależne do mieszkań.

Agata Zambrzycka, dyrektor ds. Sprzedaży i Marketingu w Aria Development

Jednym z trendów, jakie możemy zauważyć we współczesnym budownictwie jest stosowanie rozwiązań typu smart, dających możliwość zdalnego sterowania najważniejszymi funkcjonalnościami mieszkania, które stanowią standard w naszych najnowszych i planowanych inwestycjach. Kolejnym trendem, który zyskuje z roku na rok coraz większą popularność jest obecność zieleni w pobliżu inwestycji. Zieleń wpływa na nasze samopoczucie i pozwala zminimalizować stres. Większa świadomość w tym zakresie oraz aktywny tryb życia sprawiają, że chcemy mieszkać w przestrzeni, która ułatwia nam wypoczynek i aktywność na świeżym powietrzu. Dlatego w nowych projektach planujemy duże ogródki z wydzielonym terenem do uprawy własnych warzyw i miejscami służącymi rekreacji, przeznaczonymi do grillowania i spotkań mieszkańców. Ponieważ dzieci nie potrzebują np. równoważni, a jedynie kłody, na której mogą ćwiczyć równowagę, dlatego nasze place zabaw w przyszłości będą naturalne. Nieodłącznymi elementami naszych nowych inwestycji będą też siłownie plenerowe oraz boiska. Rozważamy też realizację na terenie osiedli przestrzeni coworkingowych.

Sebastian Barandziak, prezes zarządu Dekpol Deweloper

Dla klientów ważna jest przestrzeń, im jest jej więcej, tym inwestycja oceniana jest jako bardziej atrakcyjna. W efekcie nowe projekty charakteryzują szersze i bardziej przestronne części wspólne, obszerniejsze ogródki i więcej terenów zielonych czy rekreacyjnych. Znanym trendem są teraz również ogrody wodne i małe zbiorniki wodne oraz rozwiązania ekologiczne typu: oświetlenie ledowe wewnątrz budynku i na zewnątrz z czujnikiem zmierzchu, panele fotowoltaiczne, tzw. zielone dachy. Coraz więcej uwagi zwraca się również na rodzaj nasadzenia na terenach wspólnych, wybierane są tzw. rośliny antysmogowe. Przez wzgląd na pandemię  nowym rozwiązaniem są montowane w częściach wspólnych oczyszczacze powietrza czy dozowniki z płynem dezynfekującym. Podsumowując, obecnie prym wiodą przede wszystkim rozwiązania służące bezpieczeństwu nabywców oraz energooszczędne i ekologiczne.

Tomasz Czubak, dyrektor Przygotowania Projektów Deweloperskich w Jakon

Pandemia spowodowała, iż część mieszkańców poszukuje nowych funkcji w budynkach. Coraz popularniejsze stają się lokale przeznaczone do wspólnego użytku mieszkańców wspólnoty. Taki lokal zaplanowaliśmy w inwestycji Kórnicka w Poznaniu i został pozytywnie odebrany przez mieszkańców. W inwestycji Ellada Park w Poznaniu wykonujemy we współpracy z ZZM oraz ZDM ogrody wodne, aby przestrzeń wokół osiedla była przyjazna dla mieszkańców, a także by zadbać o przyrodę poprzez zwiększenie naturalnej retencji wód opadowych. W realizowanych przez nas inwestycjach aranżujemy przestronne balkony oraz ogródki, które doceniają klienci.